Published in  
Güzel Rastlantılar
 on  
August 3, 2024

Kıbrıs: Kumarhaneler ve orkideler

Kıbrıs denince aklınıza ne gelir diye sorsam bir çoğunuz ‘Kumarhaneler Cenneti’ diyecektir mutlaka. Ancak bunu söyleyenler “kumarhane sektörü”nün Türkiye’den ithal olduğunu bilmez tabii. Hatta bu sektörün temsilcilerinin de Türkiye’den geldiğinin farkında değillerdir.
Tarih
3/8/24

Kıbrıs: Kumarhaneler ve orkideler

Kıbrıs denince aklınıza ne gelir diye sorsam bir çoğunuz ‘Kumarhaneler Cenneti’ diyecektir mutlaka. Ancak bunu söyleyenler “kumarhane sektörü”nün Türkiye’den ithal olduğunu bilmez tabii. Hatta bu sektörün temsilcilerinin de Türkiye’den geldiğinin farkında değillerdir.

Suluboya çalışma: Aysel Bozyel
Tarih
3/8/24

Kıbrıs: Kumarhaneler ve orkideler

Kıbrıs denince aklınıza ne gelir diye sorsam bir çoğunuz ‘Kumarhaneler Cenneti’ diyecektir mutlaka. Ancak bunu söyleyenler “kumarhane sektörü”nün Türkiye’den ithal olduğunu bilmez tabii. Hatta bu sektörün temsilcilerinin de Türkiye’den geldiğinin farkında değillerdir.

Suluboya çalışma: Aysel Bozyel
Kumarhaneciler Kıbrıslı değillerse kimdir Kıbrıslılar? 

Kıbrıs adası tarih boyunca çok farklı medeniyetler tarafından yönetilmiş. Konumu itibari ile Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının kavşak noktasında yani deniz yollarının tam kesişme noktasında  yer aldığı için hep kıymetli olmuş. Ulaşımın ve keşiflerin deniz yolu ile yapıldığı uzak tarihler için Kıbrıs adasının coğrafi konumu, tüm medeniyetleri cezbetmiş. (Durum şimdi de çok farklı değil) Tarihinden dolayı bu küçük adada saymakla bitmeyecek kadar çok ziyaret edilmesi gereken yer, tanınması gereken kültürel zenginlikler vardır. Gelin görün ki bunları ancak Kıbrıs’ın yerlileri ile tarih ve doğa meraklısı, çoğu genellikle Avrupalı turist bilir. Kıbrıs’a her hafta sonu gelenler otellerinden öte sahilleri dahi bilmez, merak da etmezler. En başta dedik ya, ada Kumarhaneler Cenneti’dir ve kumarhaneye gelenler, yapay ışıklar altında oyun oynamayı tercih ederler. Herkesin zevki başka tabii. 

Adada bulunan 350 kuş  türünden 7'si endemiktir, yani salt bu adada bulunur. Ayrıca 26 farklı çeşit sürüngen ve amfibyum da yaşamaktadır.

Bu coğrafi konum, sadece insanlar için önemli değil. Kıbrıs, kıtalar arası göç eden hayvanların konaklama noktası olma özelliğini de taşır.  Afrika ve Doğu Avrupa arasında kuşların konaklama ve yumurtlama merkezidir. Adada bulunan 350 kuş  türünden 7'si endemiktir, yani salt bu adada bulunur. Ayrıca 26 farklı çeşit sürüngen ve amfibyum da yaşamaktadır.

Kıbrıs'ın eşsiz sahilleri ayrıca Akdeniz'de nesli tükenmekte olan caretta caretta ve chelonia mydas kaplumbağaları için uygun yumurtlama merkezleridir.

Ah, eşeklerden bahsetmeden olmaz! Onlar da kumarhanelerle yarışabilecek kadar ünlü! Karpaz Millî Parkı'nda 250 civarında yabani eşek yaşar ve bölgeyi ziyaret edenleri “bol like garantili” pozlarla ağırlarlar. 

Son senelerde ciddi bir yapılaşma olması nedeni ile çok zarar görmüş olsa da; bu küçük ada flora-fauna açısından da zengin bir coğrafyadır. Sadece bu adaya özgü olan otlar, bitkiler ve onlarla yapılan yiyecekler apayrı bir konudur. Kıbrıs'ta Gramineae otu da dâhil 150'ye yakın değişik türde, doğal olarak yetişen tahmini 1900 çeşit çiçekli bitki bulunmaktadır.

Kısa bir Kıbrıs tanıtımı yaptıktan sonra gelelim yazımızın ana konusuna:

Orkideler! 

‘Aslında hiç bu kadar çok akustik çalmamıştım. Dürüst olmak gerekirse o parçayı nerede yaptığımızı bile hatırlamıyorum. Sanırım albümdeki fikir biraz ışık ve gölgeye sahip olmak ve onu ağır şeylerden kurtarmaktı’ diye anlatır Tony Iommi, Black Sabbath’ın “Orchid” parçasını. Tony’nin anlatımından farklı olarak orkideler Kıbrıs Adası’na çokça ışık verecek güzelliktedirler. 

Dünyada bilinen 25 bin civarında orkidenin 52’si Kıbrıs’ta, 32’si ise Kuzey Kıbrıs’ta bulunmaktadır. Bunlardan 3 tanesi Kıbrıs’a özgü endemik türler; Ophrys kotschyi, Ophrys lapheticus ve Ophrys anatolica. Bilinen isimleriyle Kıbrıs Arı Orkidesi, Lapta Orkidesi ve Kıbrıs Anadolu Orkidesi…  Diğer orkide türlerine İspanya’dan İran’a kadar olan paralelde  birçok ülkede rastlanıyor.

Orkideler genelde ilkbaharda, şubattan başlayarak mart-nisan döneminde çiçekleniyor. Latince isimleri tek. Ancak yerel isimleri bölgelere göre pek çok. Yağış uygun olursa haziran ayına kadar çiçek açan türler var. Yazda açan orkide yok ama; hüznün ve ayrılıkların mevsimi olan sonbaharda, eylülde açan bir tür var: Sonbahar Orkidesi… Tek dal üzerine helozonik ve beyaz çiçekli; sonbaharın yarattığı duygulara uygun görünüşlü…

Orkidelerin doğal güzellikleri, turist atraksiyonu olmaları, yurt dışından pek çok araştırmacının ilgisini çekmesi dışında, Kıbrıs’ın Kuzeyi’nde 21 yıldır farklı bir misyonu da var: Kansere karşı mücadele etmek!

21 yıldır aralıksız olarak senede bir kez düzenlenen Kanser Araştırma Vakfı (KAV) Orkide Yürüyüşü hem kanser farkındalığı sağlıyor hem de orkidelerin güzelliğini hatırlatıyor. Her yıl yapılan yürüyüşte toplam 9 km’lik bir alan binlerce kişi tarafından hep birlikte yürünüyor.

“Kanseri Yenmek için Yürüyoruz” sloganıyla düzenlenen yürüyüşler, kanser konusunda halkı bilinçlendirmek, farkındalık yaratmak, erken teşhisin önemini vurgulamak ve sağlıklı yaşama yönlendirmek amacıyla düzenleniyor. Bilet satışlarının geliri ise  araştırmalar için bağışlanıyor.

Kanser Araştırma Vakfı’nın geleneksel hale getirdiği Orkide Yürüyüşü’nden elde edilen gelir, KKTC’de çevre faktörünün kanser üzerindeki etkileri ve yeni ilaç geliştirilmesi üzerine doktora seviyesinde yürütülen çalışmalara aktarılıyor.

Kıbrıs orkideleri ender bulunan bir tür olarak, özellikle habitat kaybı ve insan etkisi gibi tehditlerle karşı karşıyadır ve tam da bu kırılganlıkları ile orkideler, adanın eşsiz romantizmini simgeler. Onlar, asıl Kıbrıslılardandır ve her biri, sonsuza kadar süren bir aşkın hatırasını taşır. Yani kumarhanelerin yapay ışıklarından kurtulup adanın gerçekliğine bakmayı deneyenler, başka hiçbir yerde göremeyecekleri doğal güzelliklerle tanışarak jackpotu tutturabilir! 

Kıbrıs: Kumarhaneler ve orkideler